Uzlaştırma Nedir?

Uzlaştırma, ceza hukukunda ceza soruşturması ve davasında tamamen tarafsız bir kimsenin arabuluculuk etmesiyle söz konusu uyuşmazlığın çözülmesi için suçun mağduru ve faili ile iletişim kurduğu süreçtir. Ceza Muhakemesi Kanununda uzlaşma başlığı altında düzenlenen kanun maddesinin hem başlığı hem de içeriği 6763 sayılı yasa ile değiştirilmiştir.

Uzlaştırma müzakereleri ve uzlaşma anlaşması, şartları varsa hem soruşturma aşamasında hem de kovuşturma aşamasında yapılabilir. Kural olarak soruşturma safhasında gerçekleştirilmelidir. Ancak soruşturma aşamasında uzlaştırma usulü uygulanmamışsa, kovuşturma safhasında da tatbiki mümkündür.

Ceza Muhakemesi Kanununun 253.maddesine göre uzlaştırma şartları nelerdir?

1. Mağdurun gerçek kişi veya suçtan zarar görenin özel hukuk tüzel kişisi(şirket, vakıf, dernek vs.) olduğu suçlar uzlaştırma kapsamındadır. Kamu tüzel kişileri(Örneğin Valilik,Bakanlık,Sgk..vs) aleyhine işlenen suçun vasfı ve cezası ne olursa olsun uzlaştırma hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.
2. Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi suçlar uzlaştırma kapsamındadır.
3. Şikayete tabi suçlar hariç olmak üzere ; TCK dışındaki özel kanunlarda düzenlenen suçlara uzlaştırma hükümlerinin uygulanabilmesi için ilgili özel kanunda uzlaştırma yoluna gidilebileceğine dair açık hüküm bulunması gerekir.
4. Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olsa bile, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda (cinsel saldırı,cinsel taciz suçu gibi) uzlaştırma yoluna gidilmez.
5. Suçun birden fazla faili var ise, aralarında iştirak ilişkisi olsun veya olmasın , ancak uzlaşan kişi uzlaşma hükümlerinden yararlanır.
6. Peki suçun birden fazla mağduru var ise; şüpheli veya sanık tüm mağdurlarla uzlaşmak zorundadır.

Şikayete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın, Türk Ceza Kanununda yer alan suçlar ve aşağıda sayılan suçlar uzlaştırma kapsamındadır.

1. Kasten yaralama(üçüncü fıkra hariç)
2. Taksirle yaralama
3. Tehdit
4. Konut dokunulmazlığının ihlali
5. Hırsızlık
6. Dolandırıcılık
7. Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması
8. Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması(dördüncü fıkra hariç) suçları yönünden uygulanabilir.

Şikayete tabi suçlarda uzlaşma hükümlerinin uygulanabilmesi altı aylık şikayet süresi içerisinde usulüne uygun şikayet bildiriminin yapılmış olmasına bağlıdır. Adli makamlar bir şekilde fiilden haberdar olsalar da, şikayet koşulu gerçekleşmeden, konu uzlaştırma bürosuna intikal ettirilmez.

Uzlaştırma söz konusu hukuki uyuşmazlığın çözümünde tercih edilen alternatif çözüm yollarından biridir. Ve uzlaşma hızlı bir süreçtir. Uzlaştırmacı 30 gün içerisinde uzlaşmaya yönelik süreci tamamlamakla yükümlüdür. Şayet gerek görürse Cumhuriyet Savcısı bu süreyi 20 gün uzatabilir. Ve uzlaşma süresince zamanaşımı süresi işlemez. Soruşturma evresinde gerçekleştirilen uzlaşma süreci Cumhuriyet savcısının kontrolünde gerçekleştirilir.

Suçtan zarar gören kişinin maddi veya manevi zararlarının giderilmesine yönelik taraflar müzakere edilmektedir. Uzlaştırma müzakereleri gizli olarak yürütülür. Uzlaştırma müzakerelerine şüpheli, mağdur, suçtan zarar gören, kanuni temsilci, müdafii vekil katılabilir. Bu kişilerden birinin müzakerelere katılmaktan imtina etmesi halinde, uzlaşmayı kabul etmemiş sayılır. Kendisine uzlaşma teklifi iletilen şüpheli, sanık, mağdur veya suçtan zarar gören, uzlaşma konusundaki iradesini vekil aracılığıyla açıklayabilir.

Uzlaşma teklifini kabul etmek suçu kabul etmek anlamına gelmez. Serbest irade ile karşı tarafın teklifini kabul etmediğinizde uzlaştırma süreci sona erer.

Uzlaşma gerçekleştiği takdirde anlaştığınız şeyi yerine getirmekle yükümlüsünüz. Bu yükümlülüğü yerine getirdiğiniz takdirde , mağdurun mağduriyeti hızlı şekilde giderilmiş olur, şüpheli hakkında dava açılmaz ve dava açılmamış sayılır.